O takim Centrum marzyłem od zawsze, bo Świętokrzyskie było białą plamą na mapie onkologicznej, chorzy na nowotwory z tego regionu musieli jeździć do Krakowa i Warszawy, żeby się leczyć.

Dr hab. n. med. Stanisław Góźdź

Mariusz Blimel: Jaka jest misja Świętokrzyskiego Centrum Onkologii?

Dr hab. n. med. Stanisław Góźdź prof. UJK, Dyrektor: 

Ujęta jest następujących słowach: niesienie wszechstronnej pomocy Pacjentom oraz ich rodzinom zmagającym się z chorobami nowotworowymi.

M.B.: Jaka jest historia Świętokrzyskiego Centrum Onkologii? Jakby Pan podsumował dotychczasowe dokonania?

S.G.: O takim Centrum marzyłem od zawsze, bo Świętokrzyskie było białą plamą na mapie onkologicznej, chorzy na nowotwory z tego regionu musieli jeździć do Krakowa i Warszawy, żeby się leczyć. Budowę ośrodka onkologicznego w Kielcach rozpoczęto 11 lipca 1983 roku. W lutym 1991 roku powołano szpital, natomiast od marca 1995 roku po zmianie nazwy i statusu, funkcjonuje jako Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej Świętokrzyskie Centrum Onkologii. Gdybyśmy zakończyli budowę naszego ośrodka w latach 80 - tych, dzisiaj mielibyśmy skansen onkologiczny wyposażony w przestarzałą, bezużyteczną aparaturę. Cały czas trzeba dostosowywać szpital do wymogów współczesnej medycyny, dlatego musimy dokonywać zmian, rozbudowywać i unowocześniać nasz ośrodek. Wszystko, czym dziś dysponuje i oferuje Świętokrzyskie Centrum Onkologii, nie wzięło się od razu, była to długa droga, a ja miałem szczęście, że spotkałem wiele osób, które współtworzyły ze mną to Centrum.

M.B.: Jak zmienia się ŚCO? Co udało się osiągnąć jeśli chodzi o rozwój ŚCO?

S.G.: Świętokrzyskie Centrum Onkologii w Kielcach jest nowoczesną placówką onkologiczną. Pacjent otrzymuje u nas kompleksową  opiekę onkologiczną: stacjonarną, dzienną i ambulatoryjną, począwszy od diagnozy przez leczenie, aż po rehabilitację i opiekę psychologiczną. W strukturach naszego Centrum funkcjonują Kliniki: Chirurgii Onkologicznej, Chirurgii Klatki Piersiowej, Chirurgii Głowy i Szyi, Urologii, Ginekologii, Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Onkologii Klinicznej z działem chemioterapii, Hematologii i Transplantacji Szpiku, Radioterapii, Brachyterapii i Hipertermii, Endokrynologii, Diagnostyki i Terapii Gastroenterologicznej, oraz 32 poradnie specjalistyczne. Diagnostykę realizują wyposażone w wysokospecjalistyczny sprzęt zakłady: Patologii Nowotworów, Diagnostyki Obrazowej, Panendoskopii, Medycyny Nuklearnej z Ośrodkiem PET oraz laboratoria (Diagnostyki Laboratoryjnej, Mikrobiologii Klinicznej, Markerów Nowotworowych, Diagnostyki Molekularnej i Metod Fizycznych). Chorym znajdującym się w fazie terminalnej zapewniamy opiekę paliatywną i hospicyjną w Dziale Medycyny Paliatywnej.

Prowadzimy działalność dydaktyczno-szkoleniową oraz badania naukowe, współpracujemy z międzynarodowymi organizacjami: International Agency for Research on Cancer, European Network of Cancer Registries, European Organisation of Cancer Institutes i Międzynarodową Agencją Atomistyki w Wiedniu oraz z ośrodkami National Cancer Institute (Waszyngton, USA). Dysponujemy w tej chwili jednym z najlepszych w kraju Zakładem Biologii Molekularnej, cieszącym się również uznaniem w Europie i na świecie. Od naszego ośrodka zaczęła się w Polsce era rezonansu magnetycznego, ponieważ tylko zespół Świętokrzyskiego Centrum Onkologii w Kielcach potrafił obsługiwać i odczytywać wyniki badań wykonywanych na tym urządzeniu. Potwierdzeniem wysokiej jakości świadczonych przez nasz ośrodek usług są przyznane certyfikaty. W Centrum został wdrożony system zarządzania jakością ISO 9001:2008 i bezpieczeństwem żywności ISO 22000:2005. W naszym Centrum Onkologii działa drugi w Polsce Breast Cancer Unit, oferujący kompleksową diagnostykę i leczenie nowotworów piersi, potwierdzoną certyfikatem Światowego Towarzystwa Senologicznego (SIS). Nasz ośrodek jest liderem w leczeniu chorych z rakiem piersi w regionie świętokrzyskim. Leczą się u nas także pacjentki z całej Polski.

M.B.: Jaka jest wizja, misja i strategia rozwoju szpitala?

S.G.: Misją naszego Centrum Onkologii jest niesienie wszechstronnej pomocy pacjentom oraz ich rodzinom w zmaganiu się z chorobami nowotworowymi. Zapewniamy kompleksową opiekę onkologiczną, stosując najnowocześniejsze standardy diagnozowania, leczenia i rehabilitacji. Szczególne wysiłki podejmujemy w celu podniesienia w społeczeństwie wiedzy na temat choroby nowotworowej, aktywnie realizujemy programy profilaktyczne. Onkologia to specyficzne usługi medyczne, wymagające stałej interakcji lekarza z pacjentem, w związku z tym postawa lekarza wobec chorego ma ogromne znaczenie w kreowaniu wizerunku naszej placówki. Pacjent nie wie do czego służą skomplikowane narzędzia, nie rozumie nazw wymienianych przez lekarza, dlatego potęguje to konieczność budowania zaufania do lekarzy i placówki.

M.B.: Jakie są najważniejsze cele do zrealizowania na przyszłość? Jakie są zaplanowane inwestycje?

S.G.: Mając świadomość, że liczba zachorowań na nowotwory będzie wzrastać, nie możemy siedzieć bezczynnie. Kiedyś dziennie leczyliśmy 300 pacjentów, teraz - tysiąc, a nawet ich liczba dochodzi do 1400. Dlatego planujemy rozbudowę Świętokrzyskiego Centrum Onkologii w Kielcach. Konieczne jest poszerzenie działu biologii molekularnej o immunoterapię poprzez budowę ośrodka immunoterapii adoptywnej nowotworów z zapleczem dla inżynierii genetycznej, rozbudowa zakładu radioterapii o nowe urządzenia. W planach mamy również budowę kliniki medycyny paliatywnej, która będzie spełniała wszystkie standardy, rozbudowanie zakładu rehabilitacji do kliniki kompleksowej rehabilitacji, której na razie mamy jakby tylko zalążek, ale potrzebujemy jeszcze m.in. basenu. Niezbędny jest również  pawilon profilaktyki onkologicznej, w którym pacjenci byliby diagnozowani. Na miejscu mogliby też dowiedzieć się, w jaki sposób się odżywiać, by w przyszłości uniknąć zachorowania na nowotwór.
Mamy też wspaniały plan, aby w czterech powiatowych miastach w przyszłym roku powstały filie naszej placówki. 

M.B.: Filie Świętokrzyskiego Centrum Onkologii?

S.G.: Tak, bowiem pacjenci z chorobami nowotworowymi muszą się nastawić na długą walkę. Po usłyszeniu diagnozy zwykle czeka ich operacja, a później chemio- i radioterapia. Zdarza się, że  leczenie kosztuje organizm bardzo dużo, wycieńcza pacjenta a nawet wyniszcza jego organizm. W takich przypadkach, a jest ich znacząca liczba, jeśli ktoś mieszka poza Kielcami, dojazdy do nas są dodatkowo obciążające. Stąd mamy ideę, aby niektóre procedury były wykonywane w naszych filiach, które powstaną w powiatach. Planujemy uruchomić w filiach ośrodki chemioterapii i  poradnie onkologiczne.

Na razie jedyny poza Kielcami ośrodek chemioterapii działa w Starachowicach, ale są plany, by kolejne powstały w  Ostrowcu Świętokrzyskim,  Sandomierzu, Pińczowie i Końskich.  Natomiast w Sandomierzu dodatkowo powstanie również  ośrodek radioterapii.
W realizacji projektu filii pomaga nam marszałek województwa  Adam Jarubas, który zachęca burmistrzów i wójtów do wspólnego wysiłku, aby uruchomić filie w ich miastach.
Powstanie filii jest zaplanowane na bazie infrastruktury szpitali powiatowych, ale może też być tak, że powstaną nowe obiekty. Inwestycje mają zostać sfinansowane ze środków unijnych, którymi dysponuje samorząd wojewódzki. Również dodatkowo starać się będziemy o pieniądze z Ministerstwa Zdrowia.

M.B.: Jakie dziś są atuty ŚCO?

S.G.: Od początku marzyło mi się utworzenie Centrum Onkologii, które będzie służyło pacjentowi, będzie dla niego przyjazne, w którym chory będzie mógł otrzymać pomoc, nadzieję i wsparcie. Zawsze powtarzam, że pacjent jest bardzo mądry, wszystko widzi i najlepiej potrafi ocenić naszą pracę. Nie ma lepszej informacji niż ta, którą pacjent przekazuje pacjentowi. Powoli uzyskaliśmy to zaufanie i dzisiaj przyjeżdżają do nas pacjenci z całej Polski, a w naszym Centrum jest dla nich dostępne wszystko to, czym dysponuje współczesna onkologia.

M.B.: Jakie były  najważniejsze inwestycje ?

S.G.: Krokiem milowym było uruchomienie w 2008 roku pozytonowego tomografu emisyjnego z nowoczesnymi możliwościami identyfikacji nowotworów, było to wówczas drugie takie urządzenie w Polsce. W 2014 roku zakończyliśmy rozbudowę Kliniki Hematologii wraz z Ośrodkiem Transplantacji Szpiku. W Klinice są leczeni chorzy cierpiący na nowotwory układu krwiotwórczego oraz inne schorzenia hematologiczne, m.in. z niedokrwistością, zaburzeniami krzepnięcia krwi i odporności. W skład nowej Kliniki wchodzą trzy oddziały: Hematologii i Nowotworów Krwi, Leczenia Ostrych Białaczek oraz Transplantacji Szpiku ze stanowiskiem do intensywnego nadzoru. Klinika została wyposażona we własne laboratorium naukowe i diagnostyczne oraz pracownię preparatyki szpiku. Rozbudowaliśmy Klinikę Urologii, rozpoczęło działalność call center, dzięki któremu pacjenci mogą telefonicznie zarejestrować się do onkologa oraz otrzymują praktyczne informacje o przygotowaniu się do badań czy zabiegów diagnostycznych i leczniczych.

M.B.: Jakie można wymienić przykłady na innowacyjność szpitala?

S.G.: Można powiedzieć, że Świętokrzyskie Centrum Onkologii kreuje lokalny oraz ogólnopolski sektor innowacyjny. W ŚCO funkcjonuje Biobank, który gromadzi próbki biologiczne dla prowadzenia badań innowacyjnych na potrzeby nowoczesnej diagnostyki oraz farmakoterapii. Prowadzimy intensywną działalność naukowo-badawczą o dużym potencjale aplikacyjnym oraz komercyjnym. Realizujemy projekty badawcze w zakresie: 

- radiobiologia – wpływ promieniowania jonizującego na strukturę i funkcjonowanie chromatyny komórek nowotworowych, zagadnienia związane z opornością na radioterapię – projekt realizowany we współpracy z Uniwersytetem Sztokholmskim

- rola szczepień przeciw infekcjom bakteryjnym u chorych leczonych na nowotwory onkohematologiczne – projekt realizowany we współpracy z Uniwersytetem Medycznym w Lublinie

- pozakomórkowe kwasy nukleinowe oraz krążące komórki nowotworowe (CTC) – „biopsja płynów” – nowoczesne narzędzie dla personalizacji leczenia onkologicznego

- sita molekularne dla wykrywania CTC – projekt realizowany we współpracy z Wojskową Akademią Techniczną

- nanotechnologie – zastosowanie nanocząstek w diagnostyce i leczeniu chorób nowotworowych – projekt realizowany we współpracy z Instytutem Fizyki PAN

- projekty kliniczno – laboratoryjne – poszukiwanie nowych markerów dla diagnostyki i leczenia chorób nowotworowych realizowane we współpracy z ośrodkami w kraju i zagranicą (NCI, Waszyngton, USA). Jesteśmy otwarci na współpracę.

M.B.: Jak Pan ocenia nowoczesność ŚCO?

S.G.: To nowoczesne Centrum zapewniające kompleksową opiekę nad pacjentem onkologicznym i jego rodziną. Priorytetem naszego ośrodka w zakresie nowoczesności jest tworzenie przestrzeni, gdzie stykają się ze sobą badania podstawowe, badania stosowane oraz praktyka kliniczna. 

M.B.: Dlaczego warto leczyć się w u państwa w Centrum Onkologii?

S.G.: W naszym Centrum posiadamy obecnie 30 poradni, 14 działów w tym chemioterapię dzienną i kliniki oraz 15 zakładów diagnostycznych, rehabilitację i Hospicjum. To duży potencjał. Rocznie udzielamy około 228 000 porad, mamy 22 000 hospitalizacji i 20 000 pobytów w ośrodkach dziennych. Nasza Onkologia to miejsce, w którym pacjent może być leczony kompleksowo. Trzeba pamiętać, że pacjent onkologiczny przychodzi nie tylko z nowotworem, ale zazwyczaj ma szereg schorzeń współtowarzyszących: cukrzycę, nadciśnienie, chorobę wieńcową, choroby nerek, wątroby. Jeżeli przed leczeniem nie pochyli się nad nim zespół lekarzy różnych specjalności, którzy ze sobą rozmawiają na temat tego pacjenta, to nie będziemy w stanie mu pomóc. Ta wielospecjalistyczna opieka stanowi o naszej wyjątkowości . Mówi się, że za dużo pacjentów przebywa w łóżkach, ale przecież żaden z nich nie przychodzi tu dla przyjemności, czasami chorego trzeba najpierw doprowadzić do takiego stanu, żeby mógł bezpiecznie przejść leczenie onkologiczne. Dla onkologii najbardziej wiarygodnym wskaźnikiem efektywności działania są 5 - letnie przeżycia na nowotwory złośliwe. Przeprowadzone badania wykazują jednoznacznie, że przed 1995 rokiem (zanim Świętokrzyskie Centrum Onkologii rozpoczęło działalność), odsetek przeżyć w naszym województwie wynosił 34%. Obecnie odsetek 5- letnich przeżyć wynosi 60%. Spójrzmy, ile to uratowanych istnień ludzkich. To chyba najlepsza odpowiedź, że Świętokrzyskie Centrum Onkologii służy ludziom. Obecnie skuteczne leczenie polega na całościowym spojrzeniu na pacjenta, a dopiero wówczas można zastosować leczenie spersonalizowane, właściwe dla konkretnego chorego. Już w tej chwili obserwujemy, że choroby nowotworowe stają się chorobami przewlekłymi, a cierpiący na nie ludzie żyją coraz dłużej.

M.B.: Jak zjednywać sobie ludzi do realizacji celów? Jak motywować, by tworzyć coraz lepsze zespoły i lepszy Szpital?

S.G.: Kiedy zaczynaliśmy budowę Centrum, równolegle rozpoczęliśmy szkolenia. Trzeba było jednocześnie budować to, co najcenniejsze – kadrę. Najbardziej cieszy mnie, że moi pracownicy chcą się uczyć, doskonalić i to jest moja nadzieja na przyszłość, bo medycyna bardzo dynamicznie się rozwija, nie możemy stać w miejscu. Mam ogromną satysfakcję, że w tym olbrzymim szpitalu są nieformalne zespoły ludzi, którzy ze sobą rozmawiają o pacjencie, co należy poprawić, żeby jak najlepiej mu pomóc, jak bardziej nieinwazyjnie go leczyć, jak wcześnie rozpoznać wznowę procesu nowotworowego. Żeby to wszystko osiągnąć, trzeba budować zgodę. Osiągnięcie zgody zespołu i zrozumienia realizowanego przedsięwzięcia jest kluczowe dla całego procesu. Nie jest to łatwe, dlatego trzeba być elastycznym, słuchać opinii innych, dyskutować, być otwartym na propozycje.

M.B.: Dziękuję za rozmowę i życzę kolejnych osiągnięć.