Prof. dr hab. Mirosław Szreder, Prorektor ds. Rozwoju i Finansów Uniwersytetu Gdańskiego w rozmowie z Mariuszem Blimelem do pisma Nauka i Biznes.

Mariusz Blimel: Uniwersytet Gdański przeżywa okres rozkwitu, czy renesansu, jakie istotne zmiany nastąpiły w Uczelni w obszarze infrastruktury?

Prof. dr hab. Mirosław Szreder, Prorektor ds. Rozwoju i Finansów Uniwersytetu Gdańskiego:

W ostatnich latach Uniwersytet Gdański wyróżnia się wśród innych uczelni wartością zdobytych środków zarówno zagranicznych, jak i krajowych na rozbudowę infrastruktury. Uniwersytet Gdański aż do 2000 roku był rozproszony w różnych częściach Trójmiasta. Obecnie powstaje nowoczesny, na miarę XXI wieku kampus, co dla nas oznacza szansę na bycie z najlepszymi w zakresie kształcenia i badań naukowych.

Na terenie Kampusu Uniwersytetu Gdańskiego w Gdańsku Oliwie powstała jedna z największych inwestycji w Polsce współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w Priorytecie 13. W ramach projektu „Budowa Budynków Wydziałów Chemii i Biologii Uniwersytetu Gdańskiego” zostały wybudowane nowe gmachy tych wydziałów. Całkowity koszt projektu to ponad 242 ml zł, z czego dofinansowanie ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko wynosi ponad 235 milionów zł (oba wydziały).

Nowy gmach Wydziału Biologii został otwarty w październiku 2012 roku, a otwarcie Wydziału Chemii Uniwersytetu Gdańskiego odbyło się w maju 2013 roku. W kompleksie budynków znajdują się nowoczesne laboratoria naukowo-badawcze, sale seminaryjno-wykładowe oraz zespoły audytoriów. Uruchomiona została także hala technologiczna, w której można prowadzić badania naukowe oraz zajęcia dydaktyczne z zakresu inżynierii chemicznej i środowiskowej.

Najnowsze inwestycje w ramach Bałtyckiego Kampusu UG to budynek Neofilologii oraz administracji centralnej, które oddaliśmy do użytku w sierpniu 2015 roku. Projekt „Budowa budynku Neofilologii Wydziału Filologicznego w ramach Kampusu Bałtyckiego Uniwersytetu Gdańskiego w Gdańsku” jest współfinansowany ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2007- 2013, osi priorytetowej 2 Społeczeństwo wiedzy, a kwota dofinansowania wynosi ponad 32 miliony zł. Do końca bieżącego roku powstanie także nowy budynek dla wydziału Biotechnologii.

Podsumowując, budowa Bałtyckiego Kampusu Uniwersytetu Gdańskiego jest dla nas dużą szansą stworzenia na Pomorzu jednego z najsilniejszych ośrodków akademickich i naukowych w regionie Morza Bałtyckiego, który będzie pełnił rolę centrum naukowo-dydaktycznego i ośrodka życia studenckiego.

M.B.: Jak ocenia pan działalność wydziałów w pozyskiwaniu grantów na naukę i badania?

M.Sz.: Najbardziej zadawala nas sytuacja, kiedy wydziały realizują taką liczbę projektów, która pozwala na osiągnięcie dodatniego wyniku finansowego, biorąc pod uwagę także otrzymywane dotacje ministerialne. Przykładem jest działalność międzyuczelnianego Wydział Biotechnologii, który w 2013 roku, w projekcie Centre of Molecular Biotechnology for Healthy Life pozyskał 1,5 mln euro ze środków komisji europejskiej. Z tych środków zostało zakupione wyposażenie na potrzeby Wydziału Biotechnologii.

Bardzo ważną sprawą w działalności badawczej jest liczba projektów finansowanych ze środków europejskich, mająca wpływ na wielkość dotacji podstawowej – łącznie realizujemy ich ponad 100.

M.B.: Jakie zmiany w modelu zarządzania wydziałami przyczyniają się do zwiększenia  aktywność w obszarze programów badawczych?

M.Sz.: Po pierwsze stworzyliśmy dobre warunki i systemy motywacyjne, aby rozwijać badania naukowe. Udało nam się przekonać znaczną liczbę pracowników, że na zwiększenie wynagrodzenia nie mają wpływu wyłącznie dodatkowe liczby godzin w dydaktyce, ale przede wszystkim aktywność w obszarze programów badawczych. Wprowadziliśmy system przyznawania nagród pracownikom za tego typu osiągnięcia. Stworzyliśmy mechanizm na podstawie, którego wzmacniane są wydziały posiadające największą liczbę projektów.

W administracji centralnej posiadamy aktywny dział, zarządzający projektami międzynarodowymi, prowadzony przez kompetentny i odpowiedzialny zespół ludzi.

M.B.: Jak Pan ocenia poziom internacjonalizacji  Uczelni? I jakie są osiągnięcia Uniwersytetu Gdańskiego, jeśli chodzi o współpracę międzynarodową?

M.Sz.: W sferze dydaktycznej ukierunkowaliśmy się na rozwój współpracy z uczelniami z Chin. Współpraca Uniwersytetu Gdańskiego z chińskimi uczelniami trwa już od wielu lat. Rozwija się zarówno wymiana studentów,  jak i współpraca dydaktyczna. W ramach kilkunastu dwustronnych umów, obejmujących badania naukowe, wymianę studencką oraz praktyki i staże współpracujemy z najważniejszymi chińskimi uczelniami, takimi jak China Youth University of Political Sciences, Uniwersytet Nauk Politycznych i Prawnych w Szanghaju czy Uniwersytet w Harbinie. Po­ro­zu­mie­nie między uczel­nia­mi zakłada współpracę w za­kresie ksz­tałcenia i badań nau­ko­wych, w tym między in­nymi wy­mianę nau­kową studentów i pra­cow­ników. Uniwer­sy­tet Gdański jest także jedyną uczel­nią w Pol­sce, która nawiązała współpra­cy z Uniwer­sy­tetem Nauk Po­li­tycz­nych w Pe­ki­nie.

Prowadzimy fi­lologię polską dla chińskich stu­dentów w Harbin China University.

W naszej ofercie edukacyjnej, na obu poziomach kształcenia, posiadamy si­nologię.

Obecnie 19 polskich studentów z UG odbywa praktyki w Politechnice Pekińskiej, 26 studentów jest w China University, 19 studentów w Harbin China University.

W 2014 roku około 100 osób uczestniczyło w kursach oraz praktykach w Chinach.

We wrześniu 2015 roku otworzyliśmy Instytut Konfucjusza. Powołanie Instytutu jest wynikiem wieloletniej współpracy UG z Chinami. Nasz Instytut ma za zadanie nawiązywanie kontaktów pomiędzy młodzieżą polską i chińską oraz promocję rozwoju różnych kultur.

Drugą drogę umiędzynarodowienia stanowią wymiany w ramach programów Erasmusa. W tym obszarze Wydział Ekonomiczny Uniwersytetu Gdańskiego jest wydziałem przodującym.

M.B.: Jak rozwija się  współpraca Uniwersytetu Gdańskiego z otoczeniem? Co istotnego wyróżnia Uczelnię w dziedzinie  współpracy z biznesem?

M.Sz.: W sferze dydaktyki ważne jest opracowywanie takich programów kształcenia, które odpowiadają potrzebom zarówno lokalnego, jak i krajowego rynku pracy.

Dlatego nawiązujemy współpracę z firmami, które tworzą swoje siedziby w centrach biznesowych. Mam tutaj na myśli Olivia Business Centre, w którym zatrudnionych jest już prawie 5 tys. osób, a także inne, w tym kompleks Alchemia, który niedawno pozyskał jako swego klienta amerykańską korporację State Street, potentata z branży finansowej. State Street planuje utworzenie około tysiąca miejsc pracy, w większości odpowiadających kwalifikacjom naszych absolwentów.

Z ramienia uczelni prowadzę rozmowy z potencjalnymi inwestorami, którzy pytają zarówno o to, jakich absolwentów kształcimy, jak i o oczekiwania młodych, polskich pracowników.

Współpracujemy z przedsiębiorcami z Finlandii. Jedna z fińskich firm, mająca swój oddział w Gdańsku, zgłosiła zapotrzebowanie na absolwentów ze znajomością języka fińskiego. W pierwszym kroku pracodawcy fińscy przekazali Uczelni środki na uruchomienie w Uniwersytecie Gdańskim jednorazowych szkoleń w języku fińskim. Drugi krok należał już jednak do nas. Uruchomiliśmy od tego roku akademickiego na kierunku skandynawistyka nową specjalność - Język i kultura fińska. Jak widać, nie jesteśmy obojętni na potrzeby rynku i  pracodawców.

M.B.: Jak pan sądzi, czego brakuje pozostałym wydziałom, aby w zakresie internacjonalizacji dorównać najlepszym, takim jak na przykład Wydział Ekonomiczny?

M.Sz.: Jednym z czynników jest brak jednolitego programu studiów w całości w języku angielskim. Pojedyncze przedmioty w języku obcym nie załatwiają sprawy. Kilka takich kierunków, na których wszystkie zajęcia odbywają się po angielsku mamy już w naszej ofercie. Ale nie jest ich wiele. W gruncie rzeczy problem jest finansowy. Kierunek anglojęzyczny wymaga przygotowania programu, a następnie jego uruchomienia, co wiąże się z nakładami finansowymi. Nie posiadamy jednak gwarancji, że zgłosi się taka liczba studentów, która zagwarantuje, choćby po kilku latach, rentowność tego przedsięwzięcia.

W pewnym stopniu dobrym rozwiązaniem jest tworzenie międzywydziałowych programów anglojęzycznych, co też czynimy.

M.B.: Działalność których wydziałów zasługuje jeszcze na uznanie?

M.Sz.: Dumni jesteśmy z Wydziału Matematyki i Wydziału Fizyki.

Należy wspomnieć, iż w 2011 roku podpisaliśmy ważną umowę z Europejską Radą ds. Badań Naukowych na koordynację projektu z zakresu fizyki kwantowej o wartości 2 mln euro.

M.B.: Jak pan sądzi, gdzie należy poszukiwać źródeł, jeśli chce się osiągnąć sukces?

M.Sz.: Wydaje się, że źródeł należy szukać w zdolnościach do przystosowywania się do nowych warunków, jakie stawia rynek oraz w różnorakich źródłach finansowania działalności, zarówno dydaktycznej, jak i naukowej. Im lepiej potrafimy się przystosować do wymagań rynku, tym skuteczniej będziemy się rozwijać, aby znaleźć się w czołówce uczelni w Polsce. Należy wspomnieć, iż bardzo pomocne są kontakty, czyli budowana przez lata sieć powiązań naukowych i naukowo-biznesowych zarówno w Polsce, jak i za granicą.

M.B.: Jak ocenia pan współpracę z instytucjami naukowymi w regionie?

M.Sz.: Blisko współpracujemy z Gdańskim Uniwersytetem Medycznym, prowadzimy wspólnie jeden wydział. Mamy dobre relacje z Politechniką Gdańską, m.in. w przedsięwzięciach badawczych z zakresu chemii i środowiska. W kilku innych dziedzinach natomiast konkurujemy z silnymi zespołami badawczymi Politechniki Gdańskiej.

M.B.: Jakie jeszcze inwestycje mają miejsce w Uniwersytecie?

M.Sz.: Budujemy statek badawczy o wartości około 36 mln zł ze środków ministerialnych. Statek będzie ukończony w przyszłym roku. Mamy świadomość kosztów, jakie są związane z utrzymaniem tego statku. Dlatego już dziś zespoły badawcze muszą starać się o uzyskanie grantów oraz o nawiązywanie współpracy z partnerami, którzy wykonują podobne badania na morzu. Budowa statku jest między innymi przykładem na to, że nowa infrastruktura wyzwala nowe wyzwania i motywuje do rozwoju.

M.B.: Dziękuję za rozmowę i życzę sukcesów w realizacji planów.