Warsaw Business Guide - logo

NAUKA INNOWACJE BIZNES

Prof. dr hab. Stanisław Kistryn, Prorektor ds. badań naukowych i funduszy strukturalnych w rozmowie z Izabelą Blimel do pisma Warsaw Business Review / Nauka i Biznes. 

Nauka i Biznes: Uniwersytet Jagielloński należy do elity szkolnictwa wyższego, w jaki sposób osiąga się tak wysoką pozycję?

Prof. dr hab. Stanisław Kistryn, Prorektor ds. badań naukowych i funduszy strukturalnych Uniwersytetu Jagiellońskiego:

To pytanie należałoby zadać ludziom spoza Uniwersytetu Jagiellońskiego, a nie mnie. My możemy starać się o wysoką pozycję oraz utrzymanie jej w rankingach. W 2017 roku na pierwszym miejscu Rankingu Uczelni Akademickich Perspektyw znalazły się ex aequo Uniwersytet Jagielloński i Uniwersytet Warszawski. To oznacza, że jesteśmy rzeczywiście najlepszą Uczelnią w Polsce. Dziś naszym celem jest obecność wśród najlepszych i bardzo dobrych uniwersytetów pod względem kryteriów międzynarodowych.

Jestem zadowolony także z wyników parametryzacji Komitetu Ewaluacji Jednostek Naukowych (KEJN), który ocenił działalność naukową i badawczo-rozwojową tysiąca jednostek naukowych. Szesnaście wydziałów Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Jagiellońskie Centrum Rozwoju Leków uzyskało najwyższe kategorie A+ i A. Podsumowując, bieżące wyniki parametryzacji postrzegam jako ważne osiągniecie Uniwersytetu Jagiellońskiego.

NiB: Jakie są dla Pana jako prorektora ds. badań naukowych i funduszy strukturalnych najważniejsze zadania do realizacji?

S.K.: Pracujemy nieustannie nad systemowym wprowadzaniem udogodnień w działalności naukowej, albowiem zależy nam na tym, aby naukowcy zajmowali się nauką, a nie administrowaniem. I to już zaczyna się dziać. Wprowadziliśmy system zachęt i programy wsparcia w celu motywowania naukowców do aplikowania o granty European Research Council (ERC), w programie Horyzont 2020, aby naukowcy publikowali w jak najlepszych czasopismach o zasięgu światowym. Udział w projektach przekłada się na konkretne instrumenty finansowe. Na przykład, jeśli ktoś chce aplikować o grant, to po analizie i zatwierdzeniu projektu przez komisję uczelnianą, kandydat zyskuje zniżki pensum dydaktycznego, otrzymuje środki finansowe na wyjazdy studyjne lub zaproszenia dla gości, itp. Publikacje w wysoko punktowanych czasopismach, takich jak Nature czy Science są również premiowane specjalną nagrodą Rektora. Priorytetowym zadaniem jest wprowadzenie rozwiązań systemowych, które będą służyły naukowcom. Pozyskiwanie i realizacja projektów badawczych oraz funduszy w ramach programów unijnych wymagają zarówno zaangażowania naukowego, jak i administracyjnego. Współpraca w ramach programów europejskich jest tak bardzo ważna, ponieważ często prowadzi do realnych wdrożeń i patentów. 

Warto podkreślić, iż potrafimy już wspólnie wyznaczać wiele kierunków rozwoju. Jednym z nim, być może najważniejszym, jest modernizowanie poszczególnych elementów warunkujących optymalny rozwój Uczelni. Dostosowujemy systemy zarządzania oraz pomoc dla naukowców w obszarze administracyjnym w taki sposób, aby ułatwić realizację badań, projektów, czy grantów. Pracujemy także nad ujednoliceniem systemu, który pozwoli naukowcom poruszać się bez problemów w obszarze europejskiej administracji. Zależy nam na uporządkowaniu przepisów wewnątrz Uniwersytetu, ujednoliceniu procedur, co spowoduje, że koleje projekty będą łatwe do realizacji.

NiB: Czy widać już efekty powyższych przedsięwzięć?

S.K.: Tak. W efekcie naszych działań, na poziomie kraju, osiągnęliśmy bardzo dobre wyniki w pozyskiwaniu grantów, programów MAESTRO, a także w liczbie publikacji zajmujemy wysokie pozycje. Obecnie kluczem do sukcesu jest motywowanie pracowników i co najważniejsze doskonalenie działalności naukowej, aby była ona wybitna i możliwie na jak najwyższym poziomie. Głównym elementem w tych dążeniach jest indywidualna ambicja naukowca, który chce być znany na świecie, któremu bardzo zależy, aby ludzie kojarzyli jego nazwisko z konkretnym dokonaniem. Przykładowo, jeśli lekarz jest znany w świecie, to nie jest to wynikiem pracy obsługi administracyjnej, ale wynikiem ambicji indywidualnego naukowca. Kiedy zdobyłem wykształcenie fizyka bardzo zależało mi na publikacjach w najlepszym czasopiśmie z fizyki jądrowej. I tak się stało. Do dziś czuję satysfakcję, kiedy podczas mojego pobytu w Szwajcarii (Post-Doc)   moje nazwisko było kojarzone wśród naukowców z łamaniem parzystości. Ponadto, od kilku lat pełnię funkcję Przewodniczącego Europejskiego Komitetu ds. badań układów kilkunukleonowych. Jeśli osoba z tego regionu Europy zajmuje takie stanowisko, to oznacza, że coś znaczącego osiągnęła. I to jest droga do wybitności. Gdy komuś zależy na gromadzeniu punktów, to zostaje pracownikiem naukowym. Ale jeśli ktoś chce osiągnąć mocną pozycję w nauce, to same punkty tego nie zagwarantują. Mogę z dumą stwierdzić, iż w Uniwersytecie Jagiellońskim dbamy o to, aby indywidualne ambicje naukowców były możliwie jak najlepiej realizowane.

NiB: Jakie są Pana zainteresowania naukowe?

S.K.: Zajmuję się badaniami dynamiki oddziaływania w układach kilkunukleonowych w precyzyjnych eksperymentach z wykorzystaniem spolaryzowanych wiązek i tarcz; testowaniem fundamentalnych symetrii oddziaływań elementarnych; badaniem mechanizmów reakcji jądrowych; zastosowaniem metod i technik fizyki jądrowej w różnych dziedzinach badań (archeologia, medycyna, biologia, geologia); układami modularnej elektroniki pomiarowej oraz logiki programowalnej we współczesnych eksperymentach fizyki jądrowej.

NiB: Jakie zadania postawił Pan sobie w bieżącej kadencji prorektorskiej?

S.K.: Fakt, iż zostałem wybrany na drugą kadencję potwierdza, że prowadzimy rozsądną i sensowną politykę rozwoju Uniwersytetu Jagiellońskiego, z punktu widzenia społeczności akademickiej. Stwarzamy możliwości do realizowania ambicji naukowych oraz prowadzenia badań naukowych. Nasza działalność dotyczy, między innymi, tworzenia centrów doskonałości - jednostek ukierunkowanych na wysokiej jakości badania naukowe. Posiadamy nowoczesną infrastrukturę, unikalne w skali światowej, specjalistyczne laboratoria. Należą do nich Małopolskie Centrum Biotechnologii (MCB), w którym współtworzymy laboratorium wraz z Towarzystwem Maxa Plancka i Narodowe Centrum Promieniowania Synchrotronowego SOLARIS.  Małopolskie Centrum Biotechnologii  powstało jako projekt mający na celu utworzenie interdyscyplinarnego ośrodka badawczego. Znajduje się tam sześć ośrodków o zróżnicowanych, ale komplementarnych tematykach badawczych oraz pięć laboratoriów niezależnych grup badawczych. Obszary działalności naukowej MCB wchodzą w skład grupy tematycznej Bio, stanowiącej jeden z czterech „strategicznych obszarów tematycznych badań i rozwoju technologii w Polsce”. W CPS Solaris znajduje się pierwszy w Polsce synchrotron. Jest to nowoczesne multidyscyplinarne urządzenie badawcze, które otwiera nowe możliwości w wielu dziedzinach nauki takich jak: biologia, chemia, fizyka, inżynieria materiałowa, medycyna, farmakologia, geologia czy krystalografia.

Warto dodać, iż nie można prowadzić badań naukowych bez ludzi. Dlatego naszym celem jest pozyskiwanie najlepszych badaczy, także ze świata, a do tego potrzebne są pieniądze. W przypadku MCB takich ludzi udało nam się pozyskać. Musimy wyposażyć laboratoria w najlepszych naukowców. Ogłaszamy konkursy na stanowiska profesorskie czy stanowiska liderów zespołów badawczych. Jesteśmy otwarci na świat. Jednakże, aby naukowcy wybrali pracę w naszych centrach badawczych, oferta finansowa musi być atrakcyjna. Można to osiągnąć poprzez rozwiązania systemowe.

NiB: Obecnie w naszym kraju wiele miejsca zajmuje debata dotyczące nowej  ustawy 2.0, jakie są Pana refleksje na ten temat?  

S.K.: Modernizacja całego sytemu nauki i szkolnictwa wyższego czyli ustawa 2.0 jest dla nas bardzo ważna. Jako reprezentant ekipy zarządzającej Uniwersytetem Jagiellońskim mam nadzieję, że ustawa wejdzie w życie. Naszym zadaniem będzie zaprojektowanie nowych przedsięwzięć, które pozwolą wykorzystać zmiany, aby jeszcze lepiej kształcić i organizować badania naukowe. Podejmiemy także dyskusję na temat obecnej struktury Uczelni, przy założeniu, że reforma 2.0 zostanie wprowadzona w życie. Plany są jasne i sprecyzowane, gdyż w jednej ustawie zostanie zawarty plan uregulowania prawa o szkolnictwie wyższym, stopniach naukowych i tytule naukowym oraz zasadach finansowania nauki. Natomiast, jeśli ustawa 2.0 pozostanie tylko w formie dyskusji i nie uda się jej wdrożyć, wówczas może to oznaczać, że pozostaniemy przy realizacji działań zaplanowanych w poprzedniej kadencji. Wprowadzanie w życie ustawy 2.0 stworzy nowe możliwości i wyzwania, co w efekcie przyniesie rozwój nauki w Polsce oraz podniesie jakość kształcenia.  

NiB: Czy jest możliwe dobre kształcenie bez badań naukowych?

S.K.: Można realizować kształcenie na dobrym poziomie, zachowując określony poziom wiedzy, ale jeśli zależy nam na systematycznym podnoszeniu poziomu edukacji, to nie osiągniemy tego bez doskonałych badań naukowych. Należy nie zapominać o tym, że nie każdy musi być liderem, a także nie należy postrzegać wyższych szkół zawodowych jako tych gorszych od uniwersytetów, ponieważ praca każdego człowieka jest potrzebna dla społeczeństwa. 

NiB: Co oznaczy dla Pana stwierdzenie: „Fizyka wraca bumerangiem”?

S.K.: Bumerang jest dobrą metaforą, kiedy myślimy o fizyce. Dlatego, że cokolwiek zrobimy, to wraca do nas. Każde działanie, jakie podejmujemy, ma wpływ na nasze życie.

NiB: Czy podobnie działa fizyka kwantowa?

S.K.: Nie można powiedzieć, jak działa fizyka kwantowa. Świat kwantowy jest dla nas niewyobrażalny. Na przykład, jest pewna szansa, że pani przejdzie przez drzwi tego gabinetu. W świecie kwantowym występuje nieokreśloność położenia, pozycji. Jest to dla nas trudne zjawisko do pojęcia, tak samo jak fizyka relatywistyczna. Jak wygląda świat, kiedy mamy do czynienia z bardzo dużymi prędkościami? Pamiętam, kiedy uczyłem wraz z kolegą fizyki w liceum,  od samego początku próbowaliśmy uczniów wciągać w świat relatywistyczny, a nie klasyczny, aby ułatwić im myślenie o pojawiających się zjawiskach. Okazało się to bardzo trudne, bo człowiek uczy się z doświadczania codziennego życia. A nasz codzienny świat nie jest ani kwantowy, ani relatywistyczny mimo, że te wpływy są bardzo istotne. Na przykład, bez fizyki relatywistycznej nie jesteśmy w stanie używać GPS-a. Jeśli zastanowimy się, jak działa telefon komórkowy, nie jesteśmy w stanie o tym opowiedzieć w sposób  szczegółowy, bo tego nie wiemy (specjaliści, którzy się tym zajmują posiadają wiedzę na ten temat), ale czy to oznacza, że  mamy go nie używać? Nie musimy posiadać całej wiedzy ludzkości, żeby funkcjonować w świecie.

NiB: Jakie ważne przedsięwzięcia są jeszcze realizowane? 

S.K.: Zarówno w bieżącej, jak i poprzedniej kadencji pracowaliśmy nad popularyzacją nauki. Stworzyliśmy pierwszą część publikacji pn. O badaniach i wspólpracy naukowej,  w której zamieściliśmy  wizytówki wydziałów (dla naszych  gości istnieje wersja po angielsku Researh Highlights). Pokazujemy najważniejsze przykłady badań realizowanych w każdej jednostce UJ. W drugiej części pn.  Z naukowcami o nauce  opisaliśmy prawie czterdzieści wywiadów z naszymi najwybitniejszymi badaczami, w których opowiadają oni o swojej pracy, ale także o swych poglądach i opiniach o działalności uniwersytetu i systemu nauki w Polsce. W trzeciej części projektu zaprezentowane zostaną grupy badawcze oraz laboratoria. Zaprezentujemy potencjał zarówno naukowców, jak i zaplecze i nowoczesną infrastrukturę naukową.

NiB: Jak ocenia Pan poziom internacjonalizacji Uczelni? Co udało się osiągnąć od czasu, gdy został Pan prorektorem?

S.K.: W Uniwersytecie Jagiellońskim internacjonalizacja badań naukowych istnieje od dawna. Trudno sobie wyobrazić, aby badania naukowe w zakresie fizyki, chemii, czy biologii nie były prowadzone w zespołach międzynarodowych. Patrząc na publikacje naukowe w najlepszych czasopismach na świecie są to prace ludzi, którzy tworzą zespoły międzynarodowe. Każdy z nich wnosi swoje doświadczenie, a kontakty międzynarodowe mają na celu poszerzenie horyzontów. W Uniwersytecie Jagiellońskim liczba publikacji powstałych w zespołach międzynarodowych jest stała i wynosi około 40 procent. Biorąc pod uwagę Wydział Fizyki UJ, liczba ta osiąga wartość ponad 60 procent. Wyniki powyższe świadczą o tym, że warto prezentować osiągnięcia naukowe, wychodząc poza lokalną społeczność i publikować je w różnorakich czasopismach. Jednakże internacjonalizacja, która jest szeroko realizowana na Uniwersytecie Jagiellońskim, nie może być celem sama w sobie. W misji Uczelni zawarte jest wychowywanie ludzi dorosłych, tworzenie styku pomiędzy różnymi oglądami świata  naszych gości i studentów. Spotkania na forum międzynarodowym są konieczne, aby rozszerzać  punkt widzenia, nabierać szerokich horyzontów. Ponadto, zapraszanie gości ze świata mobilizuje nas do tego, aby lepiej pracować, podnosić jakość zajęć dydaktycznych, wprowadzać nowe metody zarówno w edukacji, jak i badaniach naukowych. Jesteśmy świadomi, że istnieją na świecie ośrodki o bardzo wysokiej renomie. W Uniwersytecie Jagiellońskim mamy kilka tysięcy studentów zagranicznych z różnych krajów, takich jak: Ukraina, Norwegia, USA, Niemcy. I jest to rzeczywiste mieszanie się kultur, realna wymiana międzynarodowa. Ponadto, nieustannie pracujemy nad ugruntowywaniem renomy UJ na świecie, ponieważ wyższe miejsca w światowych rankingach będą skutkować wzrostem liczby studentów zagranicznych oraz powstawaniem międzynarodowych zespołów naukowych.

NiB :Dziękuję za rozmowę i życzę kolejnych sukcesów.  

Prof. dr hab. Stanisław Kistryn

Wykształcenie

Studia dzienne Wydział Matematyczno-Fizyczny Uniwersytetu Jagiellońskiego - 1979-1984.

Stopień naukowy

Magister fizyki - 1984, UJ,
Doktor nauk fizycznych - 1990, UJ,
Doktor habilitowany nauk fizycznych - 2007, UJ,
Profesor nauk fizycznych - 2012, UJ.

Zatrudnienie

Asystent w Politechnice Federalnej (ETH) w Zurychu, Szwajcaria - 1985-1989,
Asystent w Instytucie Fizyki - 1990-1992,
Adiunkt w Instytucie Fizyki - 1992-2009, w tym 1992-1993 Post-Doc w Centrum Badawczym (KfA) w Juelich, Niemcy,
Post-Doc w Politechnice Federalnej (ETH) w Zurychu, Szwajcaria - 1994-1997,

Pozycja akademicka

Pełnomocnik Dziekana ds. Międzywydziałowych Studiów Matematyczno-Przyrodniczych UJ - 2006-2012,
Zastępca Dyrektora Instytutu Fizyki UJ ds. Naukowo-Badawczych - 2008-2012,
Prorektor ds. badań naukowych i funduszy strukturalnych UJ - 2012-2016, 2016-2020.

Funkcje instytucjonalne

Członek Komitetu Ewaluacji Jednostek Naukowych MNiSW - 2011-2012,
Członek Zespołu Specjalistycznego ds. Oceny Czasopism Naukowych MNiSW - 2012-2013.
Członek Komisji Fizyki Jądrowej i Metod Jądrowych Rady Atomistyki przy Państwowej Agencji Atomistyki, od 2011 afiliowanej przy Polskim Towarzystwie Fizycznym, od 2010 Wiceprzewodniczący Rady Użytkowników Centrum Cyklotronowego Bronowice w IFJ PAN Kraków - 2011-2013, od 2013 Przewodniczący,
Ekspert w ocenie wniosków w Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko, od 2009 Ekspert w ocenie wniosków w Małopolskim Regionalnym Programie Operacyjnym, od 2009 Ekspert w ocenie wniosków w programie NuPNET na rzecz Ministerstwa Nauki i Innowacji Królestwa Hiszpanii, od 2011 Członek Rady Naukowej Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie,

Członek Komitetu Monitorującego Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego przy Urzędzie Marszałkowskim – od 2015,
Członek Dyrekcji - Skarbnik, założyciel nowej europejskiej sieci „The Guild of European Research-Intensive Universities" - 2016-2017
Członek Zespołu MNiSW opracowującego propozycje zmian algorytmów finansowania uczelni i badań naukowych w Polsce,

Przewodniczący Uniwersyteckiej Komisji Nauki na kadencję 2016-2020.

Członkostwo w towarzystwach naukowych

Polskie Towarzystwo Fizyczne - od 2009,
Europejskie Towarzystwo Fizyczne - od 2012.

Staże zagraniczne i pobyty naukowe

Staże zagraniczne w Politechnice Federalnej (ETH) w Zurychu oraz Instytucie Paula Scherrera w Villingen, Szwajcaria, w Centrum Badawczym (KfA) w Juelich, Niemcy oraz w Instytucie Akceleratorowej Fizyki Jądrowej (KVI) w Groningen, Holandia. Pobyty naukowe m.in. także w Uniwersytecie w Kolonii, Niemcy, Uniwersytecie w Pizie, Włochy, Uniwersytecie w Cambridge, Wielka Brytania, Uniwersytecie w Tokio, Japonia, Narodowym Laboratorium Uniwersytetów Północnej Karoliny w Duke, USA.

Publikacje

Współautor 112 prac w czasopismach naukowych z tzw. listy filadelfijskiej; współautor ponad 150 komunikatów w materiałach konferencyjnych oraz ponad 220 przyczynków w raportach rocznych różnych instytucji. Ponad 50 referatów zaproszonych na międzynarodowych konferencjach fizyki jądrowej. Współrealizator 17 projektów badawczych krajowych i międzynarodowych. Koordynator międzynarodowej grupy eksperymentalnej fizyki kilku nukleonów, obejmującej badaczy z Polski (4 ośrodki), Holandii, Niemiec, Włoch, Portugalii, Japonii, Indii, USA.

nauka innowacje biznes

  • logo na www Wydzia Chemii UJ 
  • wat 75 
  • logo wcy na www png
  • LOGO 55 lecie na www
  • wczt uam
  • IEn logo kopia
  • iitd pan
  • imol pan
  • sco kielce
  • 70 lecie wmw upp
  • wmw upp
  • IGSMiE logo PL CMYK
  • UP logo

 

 

Kontakt

Newsletter

Get latest updates and offers.
Poland Business Guide 2024